Türkiye’den Hollanda’ya göç eden diş hekimi Gülberk Eroğlu ile gerçekleştirdiğimiz keyifli röportajda, iki ülke arasındaki mesleki geçiş sürecini, karşılaştığı zorlukları ve uzmanlık alanındaki yeni başlangıçlarını konuştuk. Keyifli Okumalar.

Gülberk, kendinden ve göç sürecinden bahseder misin?

Ben Gülberk Eroğlu. Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi mezunuyum. Özel sektörde bir yıl çalıştıktan sonra yine Hacettepe Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi bölümünde uzmanlık eğitimime başladım.

6 yıl araştırma görevlisi kadrosunda çalışıp doktoramı tamamladıktan sonra kamu sektöründe protez uzmanı olarak çalışmaya devam ettim. Evliyim ve bir kız çocuğu annesiyim. Hollanda’ya göç sürecimiz de kızımıza daha rahat bir öğrencilik hayatı ile güzel bir gelecek sağlama düşüncesiyle başladı.

Hollandaya göç etme kararını nasıl aldınız?

Hollanda’ya göç etme kararımızı 6 yıl önce, oldukça spontane bir şekilde aldık. Daha önce belirttiğim gibi kızımız için istediğimiz bir şeydi ama kendimizi buna kanalize edip üstüne düşünmemiştik.

Eşim bir iş başvurusu yapmıştı; bu başvuru kabul edildiğinde birkaç ay içinde işe başlaması gerektiği söylendi. Bu Kasım ayında gerçekleşti ve biz Aralık ayında Hollanda’ya taşınmıştık.

Kendimizi tamamen akışa bıraktık diyebilirim. O dönemde kariyerime yoğunlaşmaya ara vermiş, tamamen bebek ve çocuk bakımına odaklanmıştım.

Hacettepe Üniversitesi’nde yaşadığım akademik ortamdan çıkıp bir kamu hastanesinde çalışmaya başlamıştım. Hollanda’ya taşınırken, diş hekimi olarak orada ne yapacağım konusunda hiçbir planım ve bilgim yoktu. Süreç içerisinde kendi alanımda nasıl bir yol izleyeceğim bilgisine adım adım ulaştım diyebilirim.

Hollanda’da diş hekimliği yapabilmek için gerekli olan dil yeterlilik seviyesi B2+ ve diş hekimliği alanında gerekli olan dil sınavlarına girebilmek için bu seviyeye ulaşmam gerekiyordu. Ancak, benim geldiğim dönemde pandemi nedeniyle kurslar ve benzeri eğitim imkanları ciddi şekilde etkilenmişti.

Ben bu dönemde kendim çalışarak dil seviyemi A2’ye getirdim. Daha sonrasında haftada iki gün olan online bir kurs takip ettim. Bu şekilde B2 seviyesine gelip yine kendi çalışmamla bunu desteklemeye devam ettim. Kendimi sınavlara hazır hissettiğim an gerekli evrakları Türkiye’den toplayıp başvurumu yaptım. Sınavlar için çalışırken de haftada bir saat özel ders desteği aldım.

Benim dönemimde sınavların ilk basamağı AKV olarak geçiyordu. Bu, A, B, C ve D bölümlerini içeren 4 aşamalı bir sınavdı. Sınavın A bölümünde, size diş hekimliği alanında bir makale veriliyor ve sizden bu makaleyi okuyup 5 dakikalık bir sunum hazırlamanız isteniyor. Bu sunumu bir jüriye yapıyorsunuz.

B bölümünde, size bir hasta senaryosu veriliyor ve sizden bu hastayla ilgili bir diyalog yürütmeniz bekleniyor. Karşınızda hasta yerine bir oyuncu oluyor ve bu diyalog yine jüri tarafından seyrediliyor. C bölümü İngilizce yeterlilik sınavını içeriyor. D bölümünde ise Hollanda sağlık sistemi ve tıp ile ilgili kapsamlı bilgiyi içeren bir sınav var.

Ancak, şu an sistem değişti ve B2 plus seviyesine kurumun kendi belirlediği ve sayfasında listelediği kurslar ile ulaşmanız ve bitirme sınavlarını geçip sertifika almanız bekleniyor. Bunun için güncel bilgileri BIG Register sayfasından alabilirsiniz. Bu noktaya kadar anlattıklarım sadece birinci basamak yani dil yeterlilik sınavları idi.

Hollanda’da diş hekimliği alanında denklik süreci nasıl işliyor?

Yukarıda anlattığım dil yeterliliğini aldıktan sonra esas denklik süreci olan BI diye adlandırılan sınavlara giriş imkanı kazanıyorsunuz. Bu sınav için başvuru hakkınızı kazandığınızda, sınav tarihini seçebileceğiniz iki seçenek sunuluyor: 6 ay sonra veya 1 yıl sonra. Ben, sınav için 6 ay sonrasını tercih ettim ve geçen sene Haziran ayında sınavlara katıldım.

Sınav süreci toplamda yaklaşık 3 ay sürüyor ve hem teorik hem de pratik sınavlar yapılıyor. Ben öncelikle pratik sınavlar ve bu sınavların hazırlık süreciyle başladım. Pratik kısım Simodont denilen bir cihaz ile yapılıyor. Bu Türkiye’de tanıdık olduğumuz bir şey değil ama cihaza alışmanız için size çalışma günleri ayarlanıyor. Bu esasen diş kesimi, dolgu ve kanal tedavisi gibi işlemleri dijital bir ortamda gerçekleştirdiğiniz bir sistem.

Pratik sınavları tamamladıktan sonra teorik sınavlar başlıyor. Bu sınavlar; bir diş hekimliği öğrencisinin birinci sınıftan beşinci sınıfa kadar aldığı tüm dersleri, temel tıp bilimleri, istatistik ve metodoloji dahil, A’dan Z’ye içeren sınavlardır. Bunun yanı sıra bize çok tanıdık olmayan çok sayıda vaka sınavı ve etik sınavı da içeriyor. Sınavlar bittikten sonra, sonuçlar yaklaşık bir ay içinde açıklanıyor.

Bu sürece başlamadan ve sonrasında Türkiye’den toplanması gereken mezuniyet belgesi, noter onaylı belgeler gibi bir dizi evrak da bulunuyor. Hollanda’da sınavlara başvurmadan önce, bu belgelerin toplanması ve gerekli prosedürlerin tamamlanması gerekiyor. Sonuç olarak, bu süreci başarıyla tamamladıktan sonra, Hollanda’da diş hekimliği yapma yetkisi elde ediliyor.

Hollandaca öğrenmek için önerilerinizi alabilir miyim?

Benim yolum her ne kadar farklı olsa da öncelikle tabii ki bir kurs takip etmek gerekiyor. Kurs size bir yol haritası çiziyor ama siz düzenli ve yoğun bir şekilde çalışmadıkça dili öğrenmeniz ve geliştirmeniz pek mümkün değil. Ben bu süreci Hollandaca filmler ve programlar izleyerek destekledim.

Aynı zamanda düzenli olarak gazete okudum. Sosyal medyada çok sayıda yerel hesap takip ettim ve böylelikle sürekli Hollandacaya maruz kaldım. Bir de konuşma dilimi geliştirmek için iTalki’den spontane görüşmeler yaptım.

Türkiye’deki diş hekimliği uygulamaları ile Hollanda’daki uygulamalar arasındaki farklılıkları nasıl değerlendiriyorsun?

Hollanda’da diş hekimliği daha çok preventif yani önleyici diş hekimliği şeklinde. Devlet klinikleri yok, sadece özel klinikler var. Tedaviler 18 yaşına kadar devlet tarafından karşılanırken, sonrasında tamamen hastalar tarafından karşılanıyor. Hastalar tercihen diş sigortası yaptırabiliyor ama bu da çoğunlukla tek seferde ödeyeceği ücreti zamana yayarak ödemesi anlamına geliyor.

Genellikle evinize yakın bir kliniğe kayıt oluyorsunuz ve klinikler sizin 6 ayda bir düzenli kontrole gelmenizi bekliyor. Sadece şikayet halinde hekime başvuran hastaları kliniklerin reddetme durumu olabiliyor. Bu sebeple genel olarak ağız sağlıkları kontrol altında tutulmuş oluyor.

Türkiye’de ise hastalar genellikle ağrı ya da estetik şikayetler halinde hekime başvuruyorlar. Bunun yanı sıra Türkiye’de estetik diş hekimliği ve tam ağız porselen restorasyonlar çok ön plandayken, burada bunun tam tersi minimum doku hasarı ön planda tutuluyor ve var olan doğal dokuya zarar vermeyen çözümler üzerinde duruluyor.

Hollanda’da diş hekimliği yaparken karşılaşılabilecek en büyük zorluklar nelerdir?

En büyük zorluk, protokollerin tamamen farklı olması. Hastaya yaptığınız tüm işlemler için, hatta her adım için kodlar var. Her işlem sonrası bu kodları sisteme girmeniz gerekiyor.

Genel olarak sistemi ve yaklaşımı öğrenmek oldukça zor. Tabii bir de en önemlisi, ne kadar dile hakim olsanız da, çalışırken ana dilinizde yaşadığınız konforu yaşayamıyorsunuz. Bunların yanı sıra sistem sadece özel klinikler üzerinden yürüdüğü için çalışma sistemi Türkiye’deki özel kliniklere benzemiyor. Hasta yoğunluğu daha fazla oluyor ve daha çok ağız diş sağlığı merkezlerinin yoğunluğuna benzer şekilde çalışılıyor.