Hollanda’ya yeni taşındıysan ya da burada yaşayan bir göçmensen, sağlık sistemiyle ilgili bazı ilginç deneyimler yaşamış olabilirsin. Buradaki doktorlar genelde “Biraz dinlen, bol su iç, bir de paracetamol al, sabaha iyileşirsin” gibi çözüm önerileriyle karşına çıkar.
Hatta, Hollanda’da doktorların yalnızca paracetamol önerdiğine dair şakaları da mutlaka duymuşsundur. Elbette, kimse torba torba ilaç peşinde değil, ama bazen insan kendi içini rahatlatmak için basit bir test yaptırma ihtiyacı hissediyor. İşte tam bu noktada, Hollanda’da doktora gitmeden, kendi başına evde yapabileceğin birçok pratik test imdada yetişiyor!
Bu yazıda sana, hangi testleri yapabileceğini, nereden temin edebileceğini ve nasıl kullanabileceğini anlatacağım.
1. Kan Testleri (Bloedonderzoek)
Evde kan testi yapmak çok yaygınlaşmış durumda. Hollanda’da bunun için çeşitli platformlardan test kiti sipariş edebilirsin. Test kiti eline ulaştıktan sonra parmağını ufak bir iğneyle delip kan örneği alıyorsun ve bu örneği kutuya koyup laboratuvara gönderiyorsun. Sonuçlar genelde birkaç gün içinde online olarak geliyor. Hatta bazı testlerde laboratuvara bile göndermene gerek kalmıyor kendin test sonucunu görebiliyorsun.
Hangi kan testlerini yapabilirsin?
- D vitamini eksikliği testi (Vitamine D tekort)
- Demir seviyesi (IJzer gehalte)
- Kolesterol testi (Cholesterol test)
- Tiroid fonksiyon testi (Schildklierfunctie test)
- Kan şekeri seviyesi (HbA1c test)
Bunların çoğu enerji eksikliğin, halsizlik gibi şikayetlerin olduğunda işine yarayabilir.
2. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (SOA Testen)
Hollanda bu konuda çok pratik. Eğer bir CYBH testi yaptırman gerekiyorsa, doktora gitmeden bunu yapman mümkün. Evde idrar, kan ya da vajinal/anal sürüntü örneği alarak laboratuvara gönderebileceğin kitler mevcut. Sonuçlar çok hızlı bir şekilde geliyor ve tamamen gizlilikle yapılıyor.
Hangi hastalıklar için test yapabilirsin?
- Klamidya (Chlamydia)
- Bel so- Bel so\u011ukluğu (Gonorroe)
- HIV
- Frengi (Syfilis)
Sağlığını korumak için bu testleri düzenli olarak yaptırmak önemli, özellikle aktif bir sosyal yaşamın varsa.
3. Gıda İntoleransı ve Alerji Testleri (Voedselintolerantie en Allergie Testen
Kendini sürekli yorgun, şişkin ya da rahatsız hissediyorsan, yediklerinle ilgili bir sorun olabilir. Evde parmak ucundan kan örneği alarak gıda intoleransı ya da alerji testi yapabilirsin. Bazı yaygın testler:
- Laktoz intolerans testi (Lactose-intolerantie test)
- Gluten intolerans testi (Glutenintolerantie test)
- Genel gıda alerjisi testi (Allergie test)
Bağırsak sağlığını anlamak için de mikrobiyom analizi (Microbioom analyse) yaptırabilirsin. Bu test, hangi besinlerin sana iyi gelip gelmediğini anlamanda yardımcı olur.
4. Hormon Testleri (Hormon Testen)
Bazı dönemlerde hormon dengeni kontrol etmek isteyebilirsin. Yorgunluk, kilo problemleri ya da stres gibi sorunlar yaşıyorsan, hormon testleri çok faydalı olabilir. Hollanda’da yapabileceğin hormon testlerinden bazıları:
- Menopoz testi (FSH test)
- Stres hormonu testi (Cortisol test)
- Testosteron seviyesi testi (Testosteron test)
Bu testler sayesinde vücudunun sinyallerini daha iyi anlayabilirsin.
5. Gebelik ve Ovülasyon Testleri (Zwangerschap en Ovulatietesten)
Bu testler muhtemelen en tanıdık olanlar. Eczaneden alabileceğin gebelik testleri (Zwangerschapstest) ve yumurtlama dönemini takip etmek için ovülasyon testleri (Ovulatietest) kolayca yapılabilir. Bu testler, aile planlaması yaparken çok işine yarayabilir.
6. Kolon Kanseri Taraması (Darmkanker Screening)
Hollanda’da 55 yaş üzerindeki herkese kolon kanseri taraması için test kiti gönderilir. Ancak daha genç yaşta bu testi yaptırmak istersen, özel olarak test kiti sipariş edebilirsin. Dışkıda gizli kan tespit eden bu test, erken tanı için hayati önem taşıyor.
7. DNA ve Genetik Testler (DNA en Genetische Testen)
Kendi genetik yapını merak ediyor musun? Artık evde DNA testi yapmak çok kolay! Bu testlerle hem genetik yatkınlıklarını öğrenebilir hem de beslenme veya spor planlarını bu bilgilere göre şekillendirebilirsin. Örneğin:
- Genetik yatkınlık testi (Genetische aanleg test)
- Beslenme ve fitness analizi (DNA voedings- en fitnessanalyse)
Bu Testleri Nereden Alabilirsin?
Hollanda’da bu testleri sunan çeşitli online platformlar var. Bazı popüler seçenekler:
- ThuisTesten.nl
- Testalize.me
- Bloedwaardentest.nl
Hollanda’da bazı mağazalarda da bu tür testleri bulabilirsiniz. Örneğin, Kruidvat’ta D vitamini testlerini, Holland & Barrett’ta ise Omega-3, Gluten ve pek çok başka testi satın alabilirsiniz.
Bu sitelerden test kiti sipariş edip, evde örneğini alıp gönderiyorsun. Gönderimden sonra sonuçları mail ya da online hesap üzerinden öğrenebilirsin.
Hollanda’da yaşamak bazen farklı bir sağlık sistemine alışmayı gerektiriyor. Ama evde yapabileceğin bu pratik testler sayesinde kendini daha iyi hissedebilir ve sağlık kontrolünü elinde tutabilirsin. Tabii ki daha ciddi bir durum hissediyorsan, GP’ye (huisarts) gitmeyi ihmal etme.
Mükemmel yazı teşekkürler
Çok teşekkürler.