Corona Günlerinde Ruh Sağlığımızı Nasıl Korumalıyız?

Corona Günlerinde Ruh Sağlığımızı Nasıl Korumalıyız?

Nereye bakarsak bakalım, sosyal medya, haber kanalları, arkadaşlarımız ailemiz tek konuştuğumuz konu Corona virusü. Okullar kreşler,iş yerleri kapalı. Sosyal hayatın yok olduğu ve herkesin sosyal izolasyonunu korumak zorunda olduğu şu günlerde. Virüs ve yarattığı belirsizlik kaygı ve endişe düzeyimizi her geçen gün artıyor. Kaygılarımızı yönetmek için Uzman Psikolog Elif Öykü Tolun ile “Covid19 ve Ruh Sağlığımız” üzerine konuştuk.

Sağımız solumuz önümüz arkamız  Corona haberleri. Tek gündemimiz virüs bilançosu ve korunma yolları. Fiziksel olarak kendimizi virüsten nasıl koruyacağımızı çok iyi öğrendik, fakat psikolojimizi nasıl koruyacağımızı bilmiyoruz. Bu süreçte psikolojimizi nasıl dengede tutacağız ?

Yaşadığımız Corona Virüsü stresi durumun yeni ve belirsiz olmasından kaynaklanıyor ki bu çok normal. Bir belirsizlik yaşamaktayız ve kimse bir hafta veya bir ay sonra ne olacağını tam olarak bilmiyor, bu duruma karşı herhangi bir kontrole sahip değiliz ve izlediğimiz haberler de çok fazla endişe içeriyor. Bu kontrolsüzlük ve belirsizlik stresi tetikliyor.

Stres/anksiyete dediğimiz şey aslında bizim tehlikelere karşı koruma mekanizmamızdır. Tehlike anında ortaya çıkar, bizi alarm durumuna getirir ve tehlikeye karşı hazırlanmamızı sağlar. Anksiyetenin sıklığı, süresi ve dozu aşırı düzeylerde ise o zaman sorun yaratmaya başlar. Bu günlerdeki sorun ise tam da bu anksiyetemiz haberleri izledikçe evde kaldıkça devam ediyor.

Corona ve kaygılar

Öncelikle bilgi kirliliğinden uzak durmak gerekiyor. Whatsapp gruplarından ve sosyal medyadan çok sayıda doğruluğu olmayan ve panik yaratan bilgi aktarımı yapılmakta. Televizyonda günün her saati bu konuda bir program var. İzlediğiniz ve bilgi aldığını kaynaklarda seçici olun. Günde belli bir saat veya belli bir program/haber kanalı seçin ve sadece o sürede o güvenilir programı izleyerek bilgi alın.

Bu hepimiz için zor bir zaman ama bu durumun pozitif yönlerine bakmalıyız ve bu zamanı fırsata çevirmeliyiz. Ne zamandır yapmak isteyip zaman bulamadığımız şeyleri yapmaya başlayabiliriz. Kitap okumak, yeni şeyler öğrenmek, uzun süredir görüşüp konuşamadığınız insanları aramak, egzersiz yapmak, yeni tarifler denemek, eşimizle, çocuklarımızla zaman geçirmek gibi..

Gününüzü planlayın. O gün neler yapacaksanız sabahtan bir plan yapın. Büyük şeyler olmasına gerek yok, film izlemek, spor yapmak, kek yapmak, cilt bakımı yapmak, dolapları düzenlemek, yazı yazmak, el işi yapmak gibi. Eğer plan yapıp buna bağlı kalmazsanız günü sonunda hiç bir şey yapmadan günü bitirmiş olabilirsiniz bu da size günler boş geçiyor hissi yaratır. Diğer türlü bir şeyleri yapıp tamamlamak gününüze anlam katar.

Bu süreçte sakin kalabilmek çok önemli, sakin olduğumuz zaman daha mantıklı düşünüp doğru kararlar alırız. Bu yüzden plan yapmak size, kontrol bende hissi verir.

Stres seviyenizi azaltmak için Minfulness-meditasyon-spor/yürüyüş üçlüsünü hayatınıza ekleyin. Daha sık duş alın, sıcak su ile teması arttırın, sakinleştirici bitki çayları için. Vücudumuzu sakinleştirebilirsek psikolojik olarak da sakinleşeceğiz unutmayın.

relax tea

Corona sayısı arttıkça insanlar gruplar halinde marketlere gidiyor.İhtiyacından çok yiyecek içecek depolama ihtiyacı hissediyor. Pek çok ülkede tuvalet kağıtları için kavga eden insanları izledik. Tuvalet kağıdı depolamanın psikolojik bir açıklaması var mı ?

Bu belirsiz ve yeni olan durumda insanların herhangi bir şekilde kontrolünün olmaması stres yaratan faktörlerden demiştik. İşte tuvalet kağıdı ve yemek stoklamak da tam da bu sebeple gerçekleşiyor. İnsanlar biraz kontrolü eline aldıklarını düşünerek rahatlıyorlar.

Kendilerini olası bir duruma karşı hazır hissetmek ve rahatlamak, kontrol bende hissi yaşamak bu durumun altında yatan psikolojik sebep. Çünkü kimse bu durumun ne kadar süreceğini bilmiyor ve bir süre sonra haberlere bakıp makul kararlar vermektense diğer insanlara bakıp onlar alıyor ben de almalıyım hissine kapılıyor insan.

hamstern

Bir çoğumuza çok yabancı olan kısıtlı yaşam alanı ya da karantina altında yaşamak insanlarda nasıl duyguları tetikliyor, bu duygularla nasıl başa çıkmayı önerirsiniz?

Bu dönemde stress korku ve anksiyete hissetmemiz çok normal. Çünkü belirsiz ve daha önce yaşamadığımız bir olay yaşamaktayız. Stresi yönetmek ve kontrolün bizde olmasını sağlamak bu dönemde çok önemli. Bu yüzden;

Sosyal ilişkilerinize ara vermeyin, normalde görüştüğünüz konuştuğunuz arkadaşlarınızla fiziksel görüşemeseniz de görüntülü konuşmaya devam edin. Hatta ne zamandır arayacaktım aklımdaydı bir türlü fırsat olmadı dediğiniz arkadaş ve akrabalarınızı arayın konuşun.

Normalde spora gidiyorsanız ve spor salonunuz kapalıysa bile online spor videoları izleyerek sporu evde yapmaya devam edin. Spor yapmayan bir insansanız da başlamak için tam zamanı.

Spor ve meditasyon bu süreçte hem stres-sıkıntı seviyemizi azaltmak için hem sağlıklı kalmak için hem de bağışıklık sistemimizi yüksek tutmak için olmazsa olmazlar. Internetten nefes egzersizleri ve yeni başlayanlar için bir çok meditasyon örneği bulabilirsiniz.

Gece geç saatlere kadar oturmamaya sabah çok geç kalkmamaya çalışın, vücudunuzun uyku dengesini koruyun. Her gün mutlaka balkona çıkıp, sitenizin içinde, parkta mutlaka hava alın imkanınız varsa yürüyüş yapın.

Herşeyin ortasında, olup bitenden habersiz çocuklarımız endişe ve korku ile bizleri izliyor. Bu gelişmelerin çocuklarımızın geleceğinde travmatik bir hal almaması için neler yapmalıyız?

Öncelikle aile/çocuğun yanında olan kişiler sakin olmalı ki çocuklara bu dönemde iyi örnek olalım, onları da strese maruz bırakmış olmayalım.

Bütün günü evde pijamalarla geçirmek yerine hem anne baba hem çocuk günlük giysilerini giyer, akşam tekrar pijamalara geçilirse durum hastayken evde kalmaya benzemez, daha normal devam eder. Uyku saatlerinden çok şaşmamaya çalışın.

Bunun geçici bir süre olduğunu çocuklara anlatmalıyız. Bu süreci çocuklarımızla geçirdiğimiz bir fırsat olarak görmeliyiz.

Çocukları tamamen kendi haline bırakmaktansa, günü saatlere böldüğümüz bir liste yapmak ve o gün hangi saatler arasında neler yapılacağını yazmak faydalı olacaktır.

Evde çocuklara ders ve oyundan başka, nasıl yemek yapılacağı, çamaşır yıkarken beyazlar renkliler nasıl ayrılıyor, çamaşır deterjanı hangi göze konuyor, düğme nasıl dikilir, bulaşık nasıl yıkanır, ev nasıl temizlenir gibi günlük hayatta çocuklara belki de hiç yaptırmadığımız şeyleri öğretmek ve bunları çocuğunuzla birlikte yaptığımız aktiviteler haline getirmek faydalı olacaktır.

Televizyon ve tablet saatleri elbette normale göre uzayacaktır, çocuğun yaşına uygun birlikte konuşarak günlük belli bir saate karar verip bu sürenin geçilmemesi ve okullar açıldığında tekrar eskiye dönüleceğini çocuğa söylemek gerekir.

İnsanların evden çalışması karı koca ilişkilerine yeni bir boyun kazandırdı. İkinci bir baby-boomer dalgası beklemeli miyiz? Yoksa boşanma avukatları için karlı bir dönem mi başlıyor? Eşlerin bu süreçte birbirlerine destek olması için nasıl tavsiyelerde bulunursunuz?

Eşlerin bu süreci nasıl kullandıkları çok önemli. Eminim bütün eşler yıllardır işe gidip gelme, çocuğun okulu, ev işleri derken birlikte nerdeyse hiç değerli vakit geçiremiyorlar. Bunu bir fırsat olarak değerlendirip birlikte kaliteli zaman geçirmeleri ilişkileri sağlıklı tutmak için çok önemli. Birlikte oturup sadece televizyon izlemektense, birlikte etkileşim içinde olabilecekleri aktiviteleri seçmelerinde fayda var.

Birlikte oynanabilecek aile oyunları (kutu oyunları, isim şehir bile olabilir) birlikte yemek yapmak, yeni bir konuyu okumak öğrenmek tartışmak, meditasyon yapmak, bahçeyle ilgilenmek gibi.

Eğer evden çalışıyorsanız, kendinize yine bir saatlik liste oluşturun, aynı saatte kalkın, aynı saatte ara verin, aynı saatte öğle yemeği yiyin. O gün iş için yapmanız gerekenleri sabahtan planlayın akşam yapmanız gerekenler bitmiş olduğunda başarı ve tamamlama hissi iyi gelecektir.

Corona

O kişi eşiniz de olsa zorunlu olarak aynı evin için de zaman geçirmek zorunda olmak zaman zaman fazla gelebilir. Sorunlar kavgalar yaşanabilir. Bu gibi durumlarda, sizi neyin kızdırdığını, üzdüğünü, strese soktuğunu fark edin ve bu duyguyu bastırmayın. Duygunun sebebini anlayın, böyle hissetmenizdeki sebep ne, duyguyu yaşayın ve kendinizi sakinleştirmeye çalışın (nefes egzersizleri kullanılabilir).

Unutmayın ki, başkalarının söyledikleri ve yaptıkları şeyleri kontrol edemezsiniz ama onlara karşı nasıl tepki verdiğinizi kontrol edebilirsiniz.

Bu stresli dönemde unutmayalım ki karşımızdaki kişi için de bu dönem zor, karşılıklı tartışmak yerine sakin kalıp karşı tarafı dinleyip sorunlara çözüm getirmeye çalışmak gerekir.

Büyük kavgalar yaşarsanız, kavga esnasında durum kötüye gitmeye başlar gibiyse, ara verin çok uzun aralar değil, 10-20 dakika gibi. Sakinleşin ve tartışma konusuna devam edin ve çözmeye çalışın, çözmeden bırakmayın. O gün konu çok büyürse tartışmaya ara vermek işe yaramıyorsa ertesi güne bırakın, ertesi gün tartışıp konuyu çözün.

Ve unutmayın ki terapistler seanslarına online devam etmekte, bu süreçte yardım almaya başlayabilir veya seanslarınıza online devam edebilirsiniz. Seanslarda öğrendiğiniz/öğreneceğiniz pratikleri uygulamak için bu süreç çok faydalı olabilir ve bu süreci tersine çevirerek yarar sağlayabilirsiniz.

Elif Öykü Tolun Kimdir???

Psikoloji lisans eğitimini Türkiye’de Özyeğin Üniversitesi’nde burslu olarak okumuş ve bölümünden yüksek onur derecesiyle mezun olmuştur. Bu süreç içerisinde bölüm dersleri ve İngilizce dili başarısı sayesinde seçilen 2 kişiden biri olarak Hollanda’da değişim öğrencisi olmaya hak kazanmış ve bir dönem Tilburg Üniversitesi’nde eğitim görmüştür. Lisans eğitimi süresince bir çok alanda staj yaparak uygulamalı alanda tecrübe kazanmıştır. -Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ve Reem Nöropsikiyatri Merkezi’nde yetişkinlerle, -Maltepe Belediyesi Çocuk Yuvası’nda çocuklarla, -Almanya’da Huzur Nachbarschaftstreffpunkt’da yaşlılarla çalışmıştır. Lisans eğitiminin ardından İngiltere’de başarı bursu alarak girdiği Bournemouth Üniversitesi’nde Klinik Psikoloji yüksek lisansını tamamlayıp sonrasında Londra’da Dr. Hava Drummond’un stajyer ve asistanı olarak görev almıştır. Bir süredir süpervizyon almaya devam ederek CBT, Mindfulness ve Oyun Terapisi yöntemleriyle kendi danışanlarını görmektedir.

aysaa

Related Posts

Bach Çiçekleri Terapisi

Bach Çiçekleri Terapisi

Hollanda’ya Seyahat Edeceklerin Dikkatine

Hollanda’ya Seyahat Edeceklerin Dikkatine

Hollanda Hukuk Sisteminde Ne Zaman Arabulucuya İhtiyaç Duyarız ?

Hollanda Hukuk Sisteminde Ne Zaman Arabulucuya İhtiyaç Duyarız ?

Hollanda’ da Emeklilik Sistemi

Hollanda’ da Emeklilik Sistemi

6 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

İlginizi çekebilir

Dil secenekleri

Tags